Tasavvuf Ahlak İlmi Olarak Kabul Edilebilir mi?: Determinist Ahlaka Endeterminist Yaklaşımlar

Tasavvuf din bilimleri arasında bir ahlak ilmi olarak kabul edilir, en azından sûfîlerin iddialarına göre tasavvuf bilimlerinin herhangi birisinin mesele ele almadığı ahlakın ıslahı meselesini konu edinen ilimdir. Onlar bu ifadeyi sistematik şekilde kullanmaktan daha çok, insan nefsinin huylarının ıslahıyla varılabilecek ideal üzerinde odaklanmıştır. İdeal ahlak, insanın varlık gayesini teşkil eden Tanrı’yı tanıma ve O’nun belirlediği kurallara yaşayarak Allah’a ulaşmaya zemin edecek ruh hali olabilir. amaçla belirli ölçüde riyazet mücahede yöntemi geliştirmiş, yöntemin dayanağını etmek üzere anlayışını açıklamak istemiştir. Bunun sonucu olmak de kendisini ma‘rifetü’n-nefs yani kendini bilmesinin yolu betimlemiştir. Bununla beraber geçmişte veya günümüzde ile arasındaki ilişkiler ciddi araştırma yapılmamıştır. Bu yönüyle tasavvufun olduğu şeklindeki iddia mesnetsiz delilsiz cümle halihazırda ortada durmaktadır. makalede ilişkisini çeşitli yönlerden tahlil ederek sonuca varmaya çalıştık. Bize görece sayılsa bile, felsefi ilimlerden aşina olduğumuz edilmesi söz konusu değildir. durum hem takip ettiği metot bakımından böyledir, içerik muhteva ilminin içeriğine sahip olmayışı böyledir. O zaman “Tasavvuf ilmidir” iddiası yazının iddiasına mesnedi olmayan kalacaktır.